Στο σύνολό τους είναι οι πιο συχνές μορφές κακοήθων όγκων συνολικά στον ανθρώπινο οργανισμό: Αντιστοιχούν σε περισσότερα περιστατικά σε σύγκριση με το άθροισμα των περιστατικών καρκίνων πνεύμονα, παχέος εντέρου, μαστού και προστάτη μαζί.
Οι δύο κύριοι εκπρόσωποι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (80%) και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (20%).
Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα - Basal cell carcinoma
Η επίπτωση του ακανθοκυτταρικού καρκίνου αυξάνεται με την ηλικία (>45 έτη) (αθροιστική επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας). Αντίθετα έντονη έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, ιδιαιτέρως στην παιδική και εφηβική ηλικία, φαίνεται να συμβάλλει στην ανάπτυξη βασικοκυτταρικού καρκινώματος.
Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα - Squamous cell carcinoma
Η συνήθης κλινική τους εκδήλωση μοιάζει με ένα ογκίδιο που βραδέως εξελίσσεται, το οποίο δυνητικά μπορεί να ελκωθεί και να αιμορραγεί σε τακτά χρονικά διαστήματα. Εντοπίζονται συνήθως στο κεφάλι και το πρόσωπο.
Πρόκειται για όγκους με χαμηλότερο μεταστατικό δυναμικό και επιθετικότητα σε σχέση με το μελάνωμα, ιδίως το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα. Όμως, αν παραμεληθούν, μπορεί να καταστρέψουν τοπικά τους ιστούς, προκαλώντας παραμορφώσεις.
Η θεραπεία των μη μελανοκυτταρικών όγκων του δέρματος είναι κατά βάση χειρουργική, αλλά κάποιες μορφές τους επιδέχονται και μη χειρουργική θεραπεία.
Ανεξάρτητα από την όχι πάντα και τόσο επιθετική τους πορεία, οι μη μελανοκυτταρικοί καρκίνοι του δέρματος αποτελούν κακοήθεις όγκους και πρέπει πάντα να διαγιγνώσκονται έγκαιρα και να αντιμετωπίζονται σωστά.
Η Δερματοσκόπηση με τη χρήση του ειδικού φακού χειρός αποτελεί αναγκαίο εργαλείο για την ορθή και έγκαιρη διάγνωση των κακοήθων δερματικών βλαβών.
Εκείνο που πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα είναι ότι κρίνεται απαραίτητη η παρακολούθηση και επανεξέταση του ασθενούς με δερματικό καρκίνο και μετά τη θεραπεία του πρώτου αυτού καρκίνου τουλάχιστον για μια πενταετία ή και διά βίου. Όταν το δέρμα κάποιου ατόμου έχει τόσο φωτοφθαρεί από τη δόση υπεριώδους ακτινοβολίας που έχει δεχθεί, είναι προφανές ότι αποτελεί άτομο υψηλού κινδύνου για εμφάνιση και επιπρόσθετων δερματικών καρκίνων στο μέλλον.
Από πλευράς πρόληψης, απαραίτητη κλινικώς είναι η φωτοπροστασία από τη γέννηση και μετά.
