Υπάρχουν οι δερματίτιδες ενδογενούς αιτιολογίας με κύριο εκπρόσωπο την ατοπική δερματίτιδα που προσβάλλει κυρίως τα παιδιά, και τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα καθώς και οι δερματίτιδες εξωγενούς αιτιολογίας που περιλαμβάνουν τις ερεθιστικές δερματίτιδες εξ επαφής και οι αλλεργικές δερματίτιδες εξ επαφής.

Κύριο γνώρισμα και των δύο μορφών εξωγενούς δερματίτιδας εξ επαφής είναι ο κνησμός και το δερματικό εξάνθημα με ερύθημα και φυσαλίδες στην οξεία φάση, ενώ στη χρόνια φάση το δέρμα καθίσταται σκληρό, ξηρό και λεπιδώδες, ενώ μπορεί να εμφανιστούν και σχισμές.

Πιο συχνά αίτια της ερεθιστικής δερματίτιδας εξ επαφής είναι εξωγενείς τοξικοί παράγοντες όπως το νερό, τα απορρυπαντικά, τα αντισηπτικά, κάποια ωμά λαχανικά. Έχει βρεθεί ότι ήπια χρόνια ερεθιστική δερματίτιδα των χεριών προσβάλλει σχεδόν το 100% των ατόμων που εργάζονται σε επεξεργασία τροφίμων ή ψαριών, τις κομμώτριες, τους υπαλλήλους καθαριότητας, τους νοσηλευτές, τους εργαζόμενους σε κατασκευαστικές εργασίες.

Η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής εκλύεται μετά από επαφή με εξωγενείς παράγοντες στους οποίους όμως ο ασθενής έχει προηγουμένως ευαισθητοποιηθεί. Το χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ευαισθητοποίηση ποικίλλει από λίγες ημέρες ως μήνες ανάλογα με το αλλεργιογόνο.

Πολύ συχνά αλλεργιογόνα υπεύθυνα για την αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής αποτελούν π.χ. το νικέλιο που εντοπίζεται σε ψεύτικα κοσμήματα, νομίσματα, το βάλσαμο του Περού που χρησιμοποιείται ως αρωματιστικό σε καλλυντικά, η φορμαλδεΰδη που εντοπίζεται σε βερνίκια νυχιών, το χρώμιο που χρησιμοποιείται σε βαφές υφασμάτων.

Κριτικής σημασίας είναι η ενδελεχής λήψη ιστορικού για τον εντοπισμό του ερεθιστικού ή αλλεργιογόνου παράγοντα και η αποφυγή αυτού, ενώ βασική γραμμή θεραπείας είναι η τοπική φροντίδα του δέρματος με ενυδατικούς παράγοντες και τα τοπικά κορτικοστεροειδή.