Ποιες είναι οι διαφορές τους;

Αρχικά θα πρέπει να εξηγήσουμε τις διαφορές μεταξύ των δύο παθήσεων. Μόνο οι Δερματολόγοι είναι σε θέση να διαχωρίσουν την ακμή από τη ροδόχρου και να προτείνουν μία κατάλληλη θεραπεία.

Η ακμή είναι μια νόσος που προσβάλλει κυρίως περιοχές πλούσιες σε τριχοσμηγματογόνους αδένες, όπως το πρόσωπο, την πλάτη και το στέρνο. Εμφανίζεται συνήθως στην αρχή της εφηβείας και προσβάλλει μέχρι το 80% του συνόλου των ατόμων, προκαλώντας υποτροπιάζουσες βλάβες, όπως μαύρα και λευκά στίγματα, φαγέσωρες, βλατίδες, φλύκταινες και οζίδια. Όλα αυτές οι βλάβες αποτελούν σημάδια ακμής, κατευθύνοντας έτσι τον ιατρό προς τη διάγνωση αυτής της πάθησης.

Αντιθέτως, η ροδόχρους νόσος (που κάποιοι αποκαλούν και «ροδόχρου ακμή»), συνήθως εκδηλώνεται πρώτη φορά σε μεγαλύτερη ηλικία (στα 30-50 έτη). Πρόκειται για μια χρόνια φλεγμονώδη δερματική νόσο με εξάρσεις και υφέσεις. Η επίπτωσή της αναφέρεται έως 10% και παρατηρείται συχνότερα σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Η νόσος παρουσιάζεται με flushing («αναψοκοκκίνισμα»), ή/και μόνιμο ερύθημα στο κεντρικό πρόσωπο, συνδυαζόμενο συχνά με χαρακτηριστικές περιοχές με ευρυαγγείες (τηλεαγγειεκτασίες). Συχνά συνυπάρχουν στο κεντρικό πρόσωπο βλάβες με πύον (βλατιδοφλύκταινες).

Υπάρχει σχέση με τη διατροφή μας;

Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι ζητούν να διερευνηθεί η σχέση μεταξύ της διατροφής με τις δερματικές παθήσεις της ακμής και της ροδόχρου, σε μια προσπάθεια καθοδήγησης από δερματολόγους για τη βέλτιστη διατροφή, ώστε να συμπληρώσουν τα θεραπευτικά τους σχήματα.

Μια νέα μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο Nutrients του MDPI στο Ειδικό Τεύχος Διατροφή και Ανάπτυξη Νοσημάτων: Μηχανισμοί, Πρόληψη και Θεραπεία, είχε ως στόχο να διερευνήσει τα διατροφικά πρότυπα μεταξύ ασθενών με ακμή και ροδόχρου νόσο, να καθορίσει τον κίνδυνο εμφάνισης της κάθε νόσου που αποδίδεται στη διατροφή, και αντίστοιχα να καθιερώσει ακριβέστερες διατροφικές συστάσεις, ειδικά προσαρμοσμένες για την καθεμιά δερματοπάθεια.

Η μελέτη

Στη μελέτη συμμετείχαν 296 άτομα, τα οποία χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: στην ομάδα ακμής (AG) n = 120, στην ομάδα ελέγχου (ACG) n = 32, στην ομάδα ροδόχρου νόσου (RG) n = 105 και στην ομάδα ελέγχου (RCG) n = 39. Οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια υποκειμενική αξιολόγηση, όπου οι ασθενείς ανέφεραν την επίδραση διαφόρων τροφών στην κλινική βαρύτητα της νόσου τους. Δεύτερον, η διατροφική πρόσληψη των ασθενών αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας μία τυποποιημένη έρευνα συχνότητας κατανάλωσης τροφίμων (FFS) και συγκρίθηκε με μια ομάδα ελέγχου. Τέλος, οι αναφορές FFS μεταφράστηκαν σε κλινικές βαθμολογίες που χρησίμευσαν ως εργαλεία για την πρόβλεψη του κινδύνου για ακμή και ροδόχρου νόσο με βάση τις διατροφικές συνήθειες.

Ο σημαντικός αντίκτυπος της διατροφής στη σοβαρότητα της νόσου αναφέρθηκε από το 80,8% των ατόμων με ακμή και από το 70,5% των ατόμων με ροδόχρου. Κορυφαίοι διατροφικοί επιβαρυντικοί παράγοντες βρέθηκαν και στις δύο ομάδες, ενώ τα ωφέλιμα τρόφιμα προσδιορίστηκαν με μεγαλύτερη σαφήνεια στην ομάδα με ακμή.

Οι τροφές που επηρεάζουν και ο ρόλος της μεσογειακής διατροφής

Για τους συμμετέχοντες στην έρευνα με ακμή, η σοκολάτα, τα τηγανητά τρόφιμα, η ραφιναρισμένη ζάχαρη και το γάλα, θεωρήθηκαν ως κύρια αιτία εμφάνισης της πάθησης, ακολουθούμενα από το αλκοόλ και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αντίστοιχα, για τους συμμετέχοντες με ροδόχρου νόσο, το αλκοόλ θεωρήθηκε ως το κύριο έναυσμα, ιδίως το κρασί, ακολουθούμενο από τα μπαχαρικά, τα τηγανητά τρόφιμα, τη σοκολάτα, τον καφέ, τη ραφιναρισμένη ζάχαρη και το γάλα. Τόσο η ομάδα AG όσο και η RG αντιλήφθηκαν τα λαχανικά, τους ξηρούς καρπούς, τα δημητριακά ολικής άλεσης, το τσάι και τα ψάρια ως τα πιο ωφέλιμα ως προς την ασθένειά τους, αλλά αυτό ήταν πιο ξεκάθαρο στην ομάδα AG. 

Επίσης, σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου, οι ασθενείς με ακμή κατανάλωναν σημαντικά λιγότερα φρούτα, λαχανικά, βραστές πατάτες, ζυμαρικά και προϊόντα σόγιας, ενώ μάλιστα ανέφεραν και χαμηλότερη πρόσληψη νερού, καφέ, κρασιού και γάλακτος. Περαιτέρω διαφοροποίηση με βάση τη βαρύτητα της ακμής ανέδειξε ότι η κατανάλωση αναψυκτικών ήταν πιο συχνή σε ασθενείς με βλατιδώδη ακμή σε σύγκριση με άλλες μορφές ακμής.

Το μέλι, το ζαμπόν, τα μπιφτέκια, το κρέας και οι τηγανητές πατάτες καταναλώθηκαν σημαντικά περισσότερο στην ομάδα της ροδόχρου νόσου (RG) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Από την άλλη πλευρά, οι ασθενείς με ροδόχρου έτρωγαν σημαντικά λιγότερα προϊόντα σόγιας και όσπρια και έπιναν σημαντικά λιγότερο καφέ από την ομάδα ελέγχου.

Όπως γίνεται φανερό από τις παραπάνω πληροφορίες, τα τρόφιμα που αναφέρθηκαν ως ωφέλιμα για τους ασθενείς με ακμή και ροδόχρου νόσο, μπορούν να ταξινομηθούν γενικά κάτω από την ομπρέλα της μεσογειακής διατροφής, η οποία, ως γνωστόν, χαρακτηρίζεται από υψηλή κατανάλωση λαχανικών, οσπρίων, λιπαρών ψαριών, ελαιόλαδου, ξηρών καρπών και μέτρια μόνο πρόσληψη κρέατος, τυριού και αλκοόλ. Παρά το ότι η συγκεκριμένη διατροφή είναι ευεργετική για την υγεία και σε ασθένειες όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις και τα διάφορα νεοπλάσματα, τα δεδομένα της μελέτης υποδηλώνουν πρόσθετες θετικές επιδράσεις στις φλεγμονώδεις δερματοπάθειες του προσώπου. 

Η ειδικός σχολιάζει

Τα αποτελέσματα της αξιόλογης αυτής μελέτης αναδεικνύουν την επίδραση της διατροφής τόσο στην ακμή  όσο και στη ροδόχρου νόσο. Ίσως στο μέλλον υιοθετηθεί ως κλινική οδηγία η αποφυγή, κατά το δυνατόν,  της  επεξεργασμένης ζάχαρης, των τηγανητών τροφίμων και των γαλακτοκομικών με πλήρη λιπαρά στους ασθενείς με ακμή. Όσον αφορά στη ροδόχρου, οι ασθενείς, βάσει και της παρούσης μελέτης, καλό είναι να αποφεύγουν το αλκοόλ, τα μπαχαρικά, τη σοκολάτα και τα τηγανητά τρόφιμα. Αντίθετα, η μεσογειακή διατροφή φαίνεται να ωφελεί και τις δύο αυτές δερματοπάθειες. Είναι σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, πέραν της όποιας αγωγής δίνουμε στους ασθενείς στα ιατρεία μας, και οι ίδιοι να νιώθουν υπεύθυνοι και να φροντίζουν για την κατάσταση του δέρματός τους, και μέσω της διατροφής τους. Το μοντέλο της αμοιβαίας συμμετοχής γιατρού και ασθενούς, ή αλλιώς “teamwork”, αυξάνει πάντα, άλλωστε, τις πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας.